โรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจส่วนต้นของแมว เป็นโรคที่พบได้บ่อยซึ่งสาเหตุ ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัสซึ่งเป็นไวรัสจําเพาะในแมวได้แก่

​

⇒ Feline Viral Rhinotracheitis Virus (FVRV) หรือ Feline Herpesvirus (FHV) โรคนี้จะพบได้บ่อยในกลุ่มแมวที่ไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนเลย อัตราการติดโรคอาจสูงถึง 100 % แม้ว่าโดยทั่วไปแล้วอัตราการตายจะไม่สูงมากแต่ว่ามีโอกาสที่เสียชีวิตจะสูงถึง 30 % ได้ในลูกแมวที่เครียดหรือมีโรคอื่นแทรกซ้อน

​

⇒ Feline Calici Virus (FCV) เป็นโรคทางระบบที่รุนแรง มีอัตราการตายสูง นอกจากนี้ยังอาจมีการติดเชื้ออื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น Bordetella หรือ Clamydia ซึ่งจะทําให้แมวแสดงอาการรุนแรงมากขึ้นโดยเฉพาะในลูกแมวและแมวที่อ่อนแอ

โดยทั่วไปมีไวรัส 2 ชนิด เมื่อแมวได้รับเชื้อและจะมีการอาการเป็นหวัด โดยการแยกอาการของการติดเชื้อไวรัส 2 ตัวนี้อย่างคร่าวๆ คือ การสังเกตได้จากอาการซึ่งไวรัส FCV จะไม่ค่อยมีอาการที่ตาและจมูก แต่อย่างไรก็ตามแมวสามารถมีการติดเชื้อร่วมกันของไวรัสทั้ง 2 ชนิดนี้ได้ ซึ่งจะยิ่งทําให้อาการของโรครุนแรงมากขึ้นไปอีก

​

การติดต่อของโรค

​

เกิดจากแมวได้รับการสูดดมเชื้อไวรัสที่กระจายในอากาศจากแมวที่ติดเชื้อ หรือ มีการสัมผัสกับแมวที่ติดเชื้อโดยตรง ผ่านทางตา จมูก และทางปาก มีระยะเวลาในการฟักตัวประมาณ 2-10 วัน เชื้อไวรัสจะแบ่งตัวที่ oropharynx แต่ก็สามารถเกิดขึ้นที่ตำแหน่งอื่นได้ขึ้นกับไบโอไทป์ (biotype) ซึ่งจะทำให้อาการทางคลินิกที่แสดงออกมาแตกต่างกัน เชื้อไวรัสจะแพร่กระจายไปตามกระแสเลือดไม่กี่วันหลังจากได้รับเชื้อ ทำให้เกิดการติดเชื้อที่เนื้อเยื่อ เกิด epithelial necrosis และเกิดตุ่มน้ำ (vesicle formation) การติดต่อพบได้บ่อยในบริเวณที่มีแมวอยู่รวมกันมากๆ ในกรณีที่แมวป่วยและหายจากโรคนี้แล้วแต่ยังสามารถเป็นพาหะนําโรคนี้ได้ต่อไป

 

อาการที่พบ

​

หลังจากแมวได้รับเชื้อ FVRV เชื้อจะมีระยะฟักตัวประมาณ 2 ถึง 10 วัน โดยแมวจะมีอาการตาอักเสบ จมูกอักเสบ หรือ หลอดลมอักเสบ ซึ่งทําให้แมวน้ำตาไหล มีน้ำมูกและเสมหะ นอกจากนี้ยังมีอาการซึม หายใจลําบาก เป็นไข้ไอจาม และ เบื่ออาหาร ในกรณีที่มีเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย จะทําให้น้ำมูกข้นเหนียว จนเป็นหนอง อาจพบแผลหลุมเป็นวงบนลิ้นทําให้แมวเจ็บปากมากจนไม่อยากกินอาหาร บางรายอาการอาจรุนแรงมากถึงขั้นเกิดปอดบวมและเยื่อหุ้มปอดอักเสบและทําให้เสียชีวิตได้

​

Feline Calici Virus (FCV) อาการระบบทางเดินหายใจส่วนต้น เช่น เยื่อบุตาขาวอักเสบ และ/หรือ โพรงจมูกอักเสบ มักจะติดเชื้อร่วมกับเชื้ออื่นที่มีผลต่อระบบทางเดินหายใจส่วนต้นในแมว มีน้อยที่พบว่าเป็นปอดอักเสบ bronchointerstitial pneumonia แผลหลุมในช่องปาก และ/หรือที่ลิ้น อาจพบตุ่มน้ำที่จมูกหรือที่ฝ่าเท้าเหงือก/ช่องปากอักเสบเรื้อรัง คออักเสบ Febrile limping syndrome มีอาการเดินกะเผลก เจ็บกล้ามเนื้อ แต่ในลูกแมวอาการสามารถหายได้เอง (self-limiting)

​

FCV สามารถติดต่อได้ง่าย โดยอาจแสดงอาการ ไข้ ใต้ผิวหนังบริเวณหัวและอุ้งเท้ามีการบวมน้ำ มีแผลหลุมในช่องปากแบบรุนแรง เกิด epithelial necrosis อวัยวะภายในหลายระบบล้มเหลว และอาจเกิด DIC ตามมาจากการที่เส้นเลือดมีการอักเสบทั่วร่างกายส่วนในแมวที่เป็นการติดเชื้อแบบเรื้อรังนั้นมักจะไม่แสดงอาการ

​

การรักษา

​

สิ่งแรกที่ต้องทำคือพาแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยเบื้องต้นก่อนว่าเป็นโรคนี้หรือไม่ การรักษาทำได้โดยใช้ยาปฏิชีวนะป้องกันโรคแทรกซ้อนจากแบคทีเรีย รวมทั้งยาลดเสมหะ นอกจากนี้ก็ขึ้นอยู่กับสภาพแมว อาจจำเป็นต้องได้รับน้ำเกลือ วิตามินต่าง ๆ เพื่อบำรุงตามความเหมาะสม ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาทางยาแบบจำเพาะที่ได้ผล แต่จะเป็นการรักษาตามอาการที่เกิดขึ้น แต่มีการทดลองในแมวที่พบ FCV แสดงอาการช่องปากอักเสบ โดยการให้ prednisolone กิน 3 สัปดาห์ และอีกกลุ่มให้ recombinant feline interferon omega โดยการทาบริเวณเยื่อบุช่องปาก เป็นเวลา 90 วัน พบว่าแมวกลุ่มที่ได้รับ interferon แสดงอาการที่ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ แค่บริเวณภายในช่องปาก แต่ตัวชี้วัดอื่น ๆ นั้นไม่ได้แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ

​

การดูแลและป้องกัน

​

ควรให้แมวได้กินอาหารอย่างเพียงพอ เพราะหากมีแผลในปากจะทำให้ไม่อยากกินอาหารเอง จึงต้องมีการป้อนอาหารและป้อนยา นอกจากนี้ต้องดูแลเรื่องความสะอาดด้วยเช่น เช็ดขี้มูก ขี้ตาอย่าให้เกรอะกรัง ทำความสะอาดปากทุกครั้งหลังป้อนอาหาร และควรให้ความอบอุ่นต่อร่างกาย สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง คือ การนำแมวที่ยังไม่มีภูมิคุ้มกันโรคไปปะปนกับแมวภายนอก หากต้องนำแมวไปฝากเลี้ยงหรือต้องนำแมวไปในที่มีแมวรวมตัวกันมาก ๆ ต้องมั่นใจว่าแมวของเรามีภูมิคุ้มกันดีพอ ซึ่งทำได้โดยการนำแมวมารับวัคซีนป้องกันโรค

​

เอกสารอ้างอิง

-http://vetsharingzociety.com/portfolio-items/calicivirus

-http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID
-อายุรศาสตร์โรคระบบทางเดินหายใจในสุนัขและแมว เล่ม 2 วิราช นิมิตสันติวงศ์ และ คณะ

 

สพ.ญ.อรญา ประพันธ์พจน์
แผนกอายุรกรรม, แผนกศัลยกรรม, แผนกโรคหัวใจ
โรงพยาบาลสัตว์ตลิ่งชัน

​

ขอขอบคุณข้อมูลจาก : http://www.talingchanpet.net
ขอขอบคุณข้อมูลจาก fb : HealthyPetZociety
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : www.honestdocs.co